Gastroenterologija – kada i zašto je važno posetiti ovog specijalistu?

Gastroenterologija predstavlja subspecijalističku granu interne medicine koja se bavi dijagnostifikovanjem i lečenjem različitih bolesti koje pogađaju digestivni trakt. To uključuje organe kao što su želudac, tanko i debelo crevo, jetra i pankreas. Ime ove grane medicine potiče od grčkih reči gastros, što u prevodu na naš jezik znači stomak, enteron, odnosno creva i logos što je grčka reč za nauku.

Kako se gastroenterologija bavi oboljenjima koja su danas, nažalost sve češća, ponekad zakazivanje pregleda kod lekara koji se bave ovom specijalizacijom može biti veoma komplikovan. Na sajtu Hipokratija možete pronaći sve zdravstvene ustanove u Srbiji koje nude usluge gastroenteroloških pregleda, pročitati ocene drugih pacijenata i pronaći sve potrebne informacije poput adresa, broja telefona i mejla. 

Gastroenterolozi se kroz svakodnevan rad bave lečenjem različitih tegoba i stanja, a među najčešćima su GERB, funkcionalna dispepsija, peptička ulkusna bolest, zapaljenske bolesti creva, maligne bolesti gastrointestinalnog trakta, bolesti jetre, od kojih su mnoge povezane sa prekomernim konzumiranjem alkoholaa, holelitijaza odnosno kamen u žuči i hemoroidi. Mi vam u ovom tekstu donosimo pregled nekih od najčešćih oboljenja koje leče gastroenterolozi u našoj zemlji.

GERB – najčešći razlog za odlazak kod gastroenterologa

Gastroezofagealna refluksna bolest (GERB) je stanje u kojem se sadržaj želuca vraća u jednjak. Ova pojava može izazvati razne subjektivne simptome ili komplikacije bolesti. Među najčešćim simptomima GERB-a su gorušica, odnosno pečenje iza grudne kosti i regurgitacija ili vraćanje hrane iz želuca u jednjak ili ždrelo. Većina nas je nekada povremeno osetila ovaj problem, ali ukoliko se to ponavlja više puta nedeljno definitivno je vreme da se obratite lekaru.

Uzroci GERB-a mogu uključivati slabost donjeg stezera želuca, smanjeni bazalni pritisak i često opuštanje, poremećaj pražnjenja želuca, kao i oslabljenu peristaltiku i odbranu tela jednjaka od kiseline. Tipični simptomi GERB-a uključuju gorušicu i regurgitaciju, koja se obično pojačava nakon obilnih i masnih obroka, kao i u ležećem položaju. Atipični simptomi GERB-a mogu uključivati čak i uporni kašalj, upalu ždrela, ali i dugotrajnu promuklost i oštećenje zubne gleđi.

Lekovi iz grupe inhibitora su najčešći način lečenja GERB-a, ali ova terapije zahteva duži vremenski period kako bi dala rezultate. Sa druge strane, kao alternativa dugotrajnom uzimanju lekova uvek je moguća i hirurška intervencija. Laparoskopska operacija može biti uspešna u rešavanju gorušice, a procenat uspeha je veoma visok I kreće se u rasponu od 90 do 94%.

Bolesti jetre

Bolesti jetre mogu biti uzrokovane različitim faktorima, od infekcija do prekomerne konzumacije alkohola. Oštećenje jetre se može javiti naglo ili postepeno, a simptomi mogu biti akutni ili hronični. Rani simptomi uključuju bol u stomaku, osećaj sitosti, umor, nedostatak energije i dijareju. Kako je naša zemlja, nažalost, među prvima po konzumiranju alkohola, onda ni ne treba da čudi što se ovakva oboljenja dijagnostifikuju kod sve većeg broja pacijenata. 

Kako se oštećenje jetre pogoršava, simptomi postaju intenzivniji, uključujući žutilo kože i beonjače (žutica), crvenilo s efektom paukove mreže na koži, svrab kože, otok trbuha (ascites) i otečene noge ili zglobovi. Lekovi i manje soli u ishrani mogu biti od pomoći, ali lečenje zavisi od uzroka i težine bolesti i treba biti pod nadzorom lekara.

Zapaljenske bolesti creva

Zapaljenske bolesti creva, kao što su ulcerozni kolitis i Kronova bolest, su relativno nove bolesti čiji tačan uzrok još uvek nije poznat. Osim genetike, faktori rizika uključuju ishranu i stres, kao i navike podneblja. Simptomi se ne pojavljuju kod svih pacijenata, a mogu uključivati bol u trbuhu, učestale stolice koje mogu sadržati krv, promene na koži, zglobovima, očima i gubitak kose. 

Bakterije u crevima igraju važnu ulogu u regulisanju zdravlja i imunološkog sistema, a neravnoteža između dobrih i loših bakterija može dovesti do zapaljenske reakcije i pojave ovih bolesti. Ulcerozni kolitis zahvata samo debelo crevo, dok Kronova bolest može napasti bilo koji deo probavnog trakta. Lečenje može biti dugotrajno i naporno, a ponekad je hirurška intervencija jedino rešenje.

Hemoroidi

Hemoroidi su uvećane i otečene vene oko spoljne strane anusa ili u donjem rektumu. To se događa kada hemoroidno tkivo koje se sastoji od krvnih sudova, vezivnog tkiva i mišića postane uvećano ili rastegnuto, najčešće usled naprezanja pri pražnjenju creva, podizanja teških predmeta, trudnoće ili prekomerne telesne mase. Hemoroidi se mogu deliti na spoljašnje i unutrašnje. 

Unutrašnji hemoroidi se razvijaju unutar rektuma, obično ne bole, ali mogu bezbolno krvariti i mogu se videti kao prolaps. Spoljašnji hemoroidi se razvijaju ispod kože oko anusa i mogu izazvati svrab ili bol. Simptomi hemoroida uključuju krvarenje, svrab, bol u analnom području, bol tokom pražnjenja creva, jednu ili više tvrdih i bolnih kvržica oko anusa. Faktori koji povećavaju rizik od razvoja hemoroida su nedostatak vlakana u ishrani, gojaznost i starenje.