Njihova imena će zauvek ostati zabeležena u istoriji. Predstavljamo vam samo neke od poznatih Novosađanki koje su napravile istorijske pomake zbog kojih s ponosom govorimo da su i one iz Novog Sada.
Marija Trandafil
dobrotvorka (1816 – 1883)
Marija Trandafil je ćerka novosadske porodice Popović. Iako nema podataka o njenom školovanju, zna se da je bila pismena i da je čitala nemačku literaturu. Za Jovana Trandafila, knjigovođu Hadži-Kire Nikolića, udala se 1832. godine i donela mu veliki miraz koji je on uložio u trgovinu i brzo uvećao bogatstvo. Ovaj bračni par je ostao rano bez dece, te se posvećuju dobrotvornom radu. Testamentom iz 1860. odredili su da se od prihoda sa 476 jutara zemlje obrazuje fond za školovanje siromašnih darovitih učenika, deo imovine poklonili novosadskoj, somborskoj i osiječkoj bolnici, obnovili Nikolajevsku crkvu u Novom Sadu. Marija Trandafil je nakon suprugove smrti nastavila da uvećava imovinu i da se bavi dobrotvornim radom. Pomagala je novosadskoj sirotinji, osnovala fond za stipendiranje siromašnih talentovanih đaka Novosadske srpske gimnazije, kao i fond za materijalnu pomoć Nikolajevske i Uspenske crkve, obnovila je ikonostas Uspenske crkve i obnovila jermensko-katoličku crkvu, a po njenom nalogu izrađen je i mermerni krst koji se danas nalazi u porti novosadske Saborne crkve. Njeno najveće zaveštanje bilo je osnivanje Zavoda za srpsku pravoslavnu siročad čiju je upravu poverila Matici srpskoj. Marija Trandafil je sahranjena u Nikolajevskoj crkvi u Novom Sadu.
Milica Tomić
vlasnica časopisa Žena (1859-1944)
Milica Tomić je bila ćerka Svetozara Miletića. Uz njega se rano uključila u politički život Vojvodine. U periodu 1911-1921 izdaje i uređuje časopis Žena, koji se bavio položajem žene u društvu. Ovde su se objavljivali podaci o školovanju ženske dece, o ženskim društvima u Srbiji i Vojvodini kao i istorijat ženskog pokreta u Evropi. Milica se za Jašu Tomića udala 1885. godine.
Mileva Marić Ajnštajn
matematičarka (1875-1948)
Mileva Marić Ajnštajn je bila prva Srpkinja koja je studirala na Visokoj politehničkoj školi u Cirihu. Tamo je i upoznala Alberta Ajnštajna. Sinovi Mileve Marić, Hans Albert i Edvard kršteni su u Nikolajevskoj crkvi u Novom Sadu. Kuća Milevinih roditelja nalazi se u Novom Sadu u Kisačkoj ulici. U njoj su jedno vreme boravili Ajnštajn i Mileva Marić. I dalje postoje diskusije o njenim doprinosu nauci. U Novom Sadu i dalje jedna ulica nosi njeno ime.
Savka Subotić
borac za ženska prava (1834-1918)
Savka Subotić je rođena u novosadskoj porodici Polit-Desančić. Za nju su govorili da je energična i obrazovana žena. Savka Subotić je bila prva predsednica Srpskog narodnog ženskog saveza, Kola srpskih sestra i Zadruge Srpkinja Novosatkinja. Takođe se bavila proučavanjem društvenog života žena u Vojvodini. Ovu Novosađanku su cenili širom Evrope. Pokrenula je pitanje osnivanja ženske zadruge sa zadatkom da siromašnu, a talentovanu žensku decu, pomogne u spremanju za učiteljice i da radi na otvaranju ženskih škola, naročito Više škole u Pančevu.
Više o uspešnim Novosađankama
Dodaj komentar