Vladimir Nikolić bio je čovek koji je zaslužan za neka od najlepših zdanja u Vojvodini. Ovaj arhitekta bez diplome ostavio je za sobom neizbrisiv trag, a nedavno je u Velikoj galeriji Doma Vojske u Novom Sadu otvorena izložba Muzeja grada Novog Sada posvećena njemu.
Velelepni Patrijaršijski dvor i Bogoslovija u Sremskim Karlovcima, Vladičanski dvor i zgrada današnje gimnazije „Jovan Jovanović Zmaj“ u Novom Sadu, Preparandija i Kronić palata u Somboru samo su neka od dela arhitekte Vladimira Nikolića, piše Blic.
Reč je o čoveku koji spada u red najznačajnijih srpskih arhitekata s kraja 19. i početka 20. veka na prostoru današnje Vojvodine.
Projektovao je niz značajnih objekata u Sremskim Karlovcima, Novom Sadu, Somboru i drugim vojvođanskim gradovima, koji i danas predstavljaju prvoklasne primere arhitektonskog nasleđa srpskog naroda u nekadašnjoj Austrougarskoj.
Vladimir Nikolić je rođen u Senti 1857. godine, a krstio ga je kao kapelan u crkvi Georgije Branković, koji će kasnije postati patrijarh.
Nikolić je studirao prvo u Minhenu pa u Beču gde je apsolvirao arhitekturu na Politehnikumu, ali diplomski rad nikada nije odbranio.
Tako je kao apsolvent došao u Beograd i dobio mesto u Ministarstvu građevina Kraljevine Srbije, gde je radio devet godina.
– O ovom periodu njegovog života nema puno podataka i pouzdano se zna samo za jedan njegov projekat, zgradu leskovačke Gimnazije, koja je stradala u savezničkom bombardovanju 1944. godine – kaže dr Gordana Petković, autorka izložbe, muzejska savetnica Muzeja grada Novog Sada.
Godina 1892. predstavlja prekretnicu u njegovom radu. Tada je na poziv patrijarha srpskog Georgija Brankovića prešao u Sremske Karlovce i uradio projekat Patrijaršijskog dvora.
– Poverenje koje mu je ukazao patrijarh Branković i trud koji je uložio arhitekta Nikolić rezultirali su, potom, projektovanjem i gradnjom zgrade Bogoslovskog seminara, Narodno-crkvenih fondova i Stefaneuma u Sremskim Karlovcima, Preparandije (Učiteljske škole) u Somboru, Vladičanskog dvora i zgrade Srpske velike pravoslavne gimnazije (danas Gimnazije „Jovan Jovanović Zmaj“) u Novom Sadu. Niz objekata koje je Nikolić projektovao može se nastaviti hotelom „Grand“ u Vukovaru, koji je pripadao porodici Paunović, Kronićevom palatom u Somboru, Zadužbinom baronice Jović u Bečeju i drugim značajnim privatnim objektima – navodi Petković.
Na izložbi koja je otvorena do 21. decembra predstavljeni su sačuvani arhitektonski planovi, lična dokumenta, fotografije, porodični portreti i nameštaj, koji su pripadali arhitekti Nikoliću, a veliki deo eksponata je njegova unuka, gospođa Milana Vučković poklonila Muzeju grada Novog Sada.
Vladimir Nikolić je najveći deo svog života proveo u Sremskim Karlovcima, gde je i sahranjen.
Interesantno da je među njegovim poslednjim delima Kapela Svete Katarine na karlovačkom Čaratskom groblju, koju je nazvao po svojoj majci, a čiji je ikonostas kao i ikonostas kapele u Patrijaršijskom dvoru oslikao čuveni slikar Uroš Predić.
Tu počivaju posmrtni ostaci njegove majke Katarine, kao i oca čiji su ostaci preneti iz Sente.
U Kapeli sada počivaju svi, čak i Vladimirova sestra i zet, osim Franciške Janoši, sa kojom je imao sina i koja je sahranjena u Senti, jer je tamo živela u porodičnoj kući posle njegove smrti.
Njegov privatni život je takođe vrlo bogat i zanimljiv.
– Sestra Milana bila je udata za dr Svetislava Simonovića, lekara kralja Petra I Karađorđevića. Arhitekta Nikolić se nije ženio, ali je ljubav pronašao u ženi koja je vodila njegovo domaćinstvo, Franciški Janoši, sa kojom je dobio sina Vlajka, kojeg je pred smrt i zakonski priznao. Bio je strastveni lovac, gajio je lipicanere, imao je vinograd, a od grožđa je pravio nekoliko hiljada litara vina godišnje – navodi autorka izložbe.
Dodaj komentar