Slovaci širom sveta mogu da proslave trenutak kada je 7. marta slovačka predsednica potpisala dugočekivani zakon o slovačkom držaljanstvu.
Ovome je prethodilo usvajanje amadmana na Zakon o državljanstvu u slovačkom parlamentu, 16. februara ove godine.
Ovaj amandman bi trebao da omogući sticanje državljanstva za decu, unuke i praunuke slovačkih i čehoslovačkih državljana rođenih na području današnje Slovačke. Znači, radi se o precima do trećeg kolena.
Zakon stupa na snagu 1. aprila 2022. godine.
Još uvek nisu objavljene smernice o proceduri prijave, ali se očekuju uskoro.
Ko može da konkuriše za slovačko državljanstvo
Procenjuje se da odredba o državljanstvu po poreklu kvalifikuje preko 1,5 miliona Slovaka širom sveta za dobijanje državljanstva. Najviše Slovaka u rasejanju živi u SAD, a među zemljama sa brojnom slovačkom dijasporom su i Češka, Velika Britanija, Nemačka, Kanada i Srbija.
Slovačko državljanstvo omogućava život i rad u celoj EU, kao i bezvizni pristup u 182 zemlje.
Prema novom zakonu, kvalifikovani kandidati biće deca, unuci i praunuci slovačkih državljana i državljana Čehoslovačke rođeni na teritoriji današnje Slovačke Republike. Važan element je da je ovaj kvalifikovani predak u nekom trenutku morao biti državljanin Čehoslovačke.
Obuhavaćeni su i preci podnosioca zahteva koji su izgubili svoje slovačko ili čehoslovačko državljanstvo, a ne postoji uslov da je kvalifikacioni predak bio slovačke nacionalnosti.
Za kandidate u gore pomenutoj klasi slovačkih potomaka ne postoji ni uslov poznavanja slovačkog jezika, niti za poznavanje slovačke kulture.
Potvrda o prebivalištu može da se reši i u matičnoj zemlji
Postoji ipak kvaka u celoj situaciji, a to je što je neophodan uslov prebivališta za podnosioce zahteva. Tehnički, odredba o državljanstvu po poreklu odnosi se samo na one koji imaju boravišnu dozvolu.
Međutim imigracione vlasti Slovačke su se potrudile da ublaže brojne probleme povezane sa zahtevima za boravak.
Potencijalnim podnosiocima zahteva biće dozvoljeno da podnesu zahtev za boravišnu dozvolu kao deo zahteva za naturalizaciju, u slovačkoj ambasadi u svojoj matičnoj zemlji.
Ova koncesija bi oslobodila podnosioce zahteva da se podvrgnu dvodelnom procesu (prebivalište, a zatim državljanstvo), ali i eliminisala potrebu da podnosioci zahteva imaju fizičko prisustvo u Slovačkoj kao deo njihove prijave.
Ko je imao pretka bez slovačkog državljanstva, nije kvalifikovan, ali…
Kako Slovačka nije postojala kao država za vreme Austrougarske, neki potomci etničkih Slovaka nikada nisu postali slovački ili čehoslovački državljani. Oni se, nažalost, neće se kvalifikovati za državljanstvo po poreklu prema novom zakonu.
Ovi kandidati koji ne ispunjavaju navedene uslove, i dalje mogu aplicirati za Slovačku potvrdu o životu u inostranstvu (SLA) koja nudi pravo boravka u Slovačkoj i skraćen trogodišnji put do naturalizacije.
Za razliku od nedavnog amandmana na slovačko državljanstvo, ne postoji generacijska granica za kvalifikovane pretke. Tako bi podnosilac zahteva koji je na primer imao čukundedu Slovaka, verovatno imao pravo da se prijavi za SLA.
Druga važna razlika je da za SLA, podnosilac zahteva mora da dokaže da je kvalifikovani rođak(a) slovačke nacionalnosti, a ne slovački ili čehoslovački državljanin.
Postoje i izuzeci za sticanje državljanstva za Slovake koji žive u inostranstvu bržim putem. Ovo se pre svega odnosi one koji već poseduju SLA i koji daju „izuzetan doprinos“ slovačkim zajednicama u dijaspori.
Ovi kandidati će moći da podnesu zahtev za državljanstvo po poreklu pod istim uslovima kao i oni sa kvalifikovanim precima. Razmatranje takve prijave se vrši nakon odobrenja SLA kancelarije pismom preporuke.
Potreban slovački dokumenti pretka ili da je rođen na teritoriji Slovačke do 1910. godine
S obzirom da zakon tek treba da počne da se primenjuje slovačke vlasti još nisu objavile nikakve smernice o tome kako nameravaju da utvrde čehoslovačko ili slovačko državljanstvo kvalifikovanog pretka.
Pretpostavlja se da bi to bio čehoslovački/slovački pasoš ili čehoslovački/slovački izvod iz matične knjige rođenih.
U nedostatku takvih dokumenata smatra se da je dokazivanje relevantnih okolnosti – rođenje na teritoriji današnje Slovačke i emigracija do 1910.godine dovoljno za ispunjenje uslova.
Ova godina se uzimaće se za najraniji datum, kada je kvalifikovani predak mogao napustiti teritoriju današnje Slovačke i dalje postati čehoslovački državljanin u odsustvu barem jedan dan.
Zakonom je takođe odobreno dvojno državljanstvo državljanima Slovačke koji žive u inostranstvu, što ranije nije bilo moguće.
Međutim, naglašeno je da će za to Slovaci morati da dokažu da najmanje pet godina žive u stranoj zemlji.
Koji će dokumenti eventualno biti potrebni
Pošto navedeni zakon još nije počeo da se primenjuje, navedeni dokumenti su u domenu pretpostavki. Međutim, ako se uzmu u obzir uslovi za navedeni SLA i zahtev za državljanstvo po poreklu EU, može se pretpostaviti da će biti potrebni:
- Izvod iz matične knjige rođenih podnosica zahteva
- Izvodi iz matične knjige rođenih/krštenica svih predaka po krvnoj liniji do kvalifikovanog pretka na osnovu kog se traži državljanstvo (uključujući i njega naravno)
- Izvod iz matične knjige venčanih/razvedenih
- Uverenje da niste osuđivani
Pretpostavljamo da dokumenti moraju biti prevedeni na slovački jezik.
Dodaj komentar