Žitelji Krivelja, sela na obodu rudnika čiji je većnski vlasnik Ziđin još čekaju da selo bude kompletno preseljeno zbog proširenja rudnika. Održali su Kriveljani niz zborova kako bi sagledali šta im je raditi, s obzirom na to da još nije dostavljen nikakav plan preseljenja mada su funkcioneri obećali na zboru u julu, da će plan biti gotov do 1. septembra.
Sa tim obećanjem prestali su da im se javljaju čak i na telefonske pozive kako državni tako i lokalni funkcioneri.
Plan za kompletno preseljenje Krivelja nije interesantan ni predsedniku koji je išao na svečano otvaranje novog kineskog rudnika „Čukaru peki“, krajem oktobra.
Zanimljivo je da je Krivelj već bio obeležen za kolektivno iseljenje, pre više od 40 godina. Prostornim planom iz 1977. godine iz istih razloga koji su aktuelni i danas, selo je trebalo kolektivno preseliti, sa crkvom, školom i grobljem ali se od toga kao i danas prećutno odustalo.
Prema infomacijama sa sajta krivelj.org, 20. oktobra je u pratnji gradonačelnika, otputovala za Beograd radna grupa koju čineDragoslav Nikolić, Dalibor Stanković i Jasna Tomić. Sastanku prisustvovao zamenik ministra za rudarstvo, Dejan Milijanović. Razgovaralo se o četvrtoj najnovijoj verziji planskog dokumenta „Programski zadatak za izradu programa preseljenja naselja Krivelj“.
Zašto je ovaj dokument još nedostupan javnosti, nije jasno, ali je na sastanku obećano da će to biti uskoro.
– Mesna Zajednica ili selo Krivelj, neki ga nazivaju i imenom – “Veliki Krivelj”, jeste prvo selo ili MZ na čiju teritoriju se premestilo kompletno rudarenje nakod što je rudno ležište – Površinski kop Bor, iscrpljeno. Rudarenje je Površinskog kopa Bor, trebalo negde preseliti i nastaviti rudarenje na drugom lokalitetu u okolini Bora kako bi daljnje rudarstvo i ceo jedan grad (Bor) sa širom okolinom nastavio da privređuje i da ljudi žive od istog tog rudarenja. Grad Bor, koji je bio, skoro 100 godina, opredeljen isključivo na rudarstvo, i gde su sve druge industrijske grane bile svedene i zavisne od tog bakra, jednostavno sebe nikada nije pripremao za neke druge industrijske delatnosti kao zamenu za rudarenje . Trebalo je obezbediti posao za preko 30.00 ljudi koji su živeli isključivo od rudarenja, kroz nastavak ove delatnosti – ispričao je za Luftiku Milan Bogdanović, Kriveljanin koji živi i radi u Beču ali je aktivan u borbi za sudbinu ovog sela kod Bora.
Bogdanović kaže da je kocka na osnovu svih rudarskih parametara i geoloških istraživanja, pala na otvaranje novog rudnika ili novog površinskog kopa u ataru sela Krivelj.
Početkom 80-tih godina se spremaju sva državno-pravna dokumenta o otvaranju rudnika u Krivelju.
– S obzirom na to da je lokacija novog rudnog ležišta ustanovljena tik uz najgušće naseljeni deo atara sela Krivelja – neposredno i nedaleko od “centra Krivelja”, Krivelj, kao selo razuđenog tipa, je moralo pretrpeti iseljavanje i preseljavanje izvesnog broja domaćinstava sa lokaliteta budućeg Površinskog kopa. Obzirom da su sva geološka istraživanja u ataru sela Krivelja, još u tom razdoblju, pokazivala da Površinski kop Veliki Krivelj nije i neće biti jedini rudarski zahvat na teritoriji ovoga sela, još krajem 70 -tih godina je predviđeno preseljavanje kompletnog sela i svih meštana sela Krivelj. U tome smislu je urađen jedan veoma obiman i Prostorni plan (dalje PP), i sve studije , u to vreme, najeminentnijih stručnjaka iz svih oblasti kojima je ondašnja Jugoslavija raspolagala a koji su radili tada u državnoj firmi – Institutu za Urbanizam i Arhitekturu Srbije (dalje skraćeno – IAUS), vrši izradu veoma studioznog planskog dokumenta za preseljenje kompletno svih meštana Krivelja – objašnjava on.
Bogdanović smatra da je najverovatnije usled nedostatka velike količine novca za ovakve potrebe, država suočena sa ogromnim investicionim ulaganjima u otvaranje novog površinskog kopa sa svim pratećim infrastrukturalnim objektima za te potrebe, u dosluhu sa tadašnjim čelnicima RTB-a ( Rudarsko Topioničarskim Basenom Bor) odustaje od kompletnog preseljenja sela Krivelja i kreće sa “parcijalnim kontinuiranim preseljenjima”, po sistemu – selimo samo onoliko domaćinstava koji nama smetaju za potrebe rudarenja.
– Taj, već detaljno urađen PP se jednostavno ( opet sada u dosluhu sa ondašnjim rukovodiocima sela Krivelja), bukvalno nestaje i nikada narodu i meštanima Krivelja nije predstavljen. Igrom slučaja, upravo ja , Milan Bogdanović, pronalazim jedan manji deo tog planskog dokumenta ( treću svesku tog Prostornog plana) i javno ga obelodanjujem kasnije na stranicama novootvorenog internet sajta www.krivelj.com, koji je sada zbog nesmotrenosti i gubitka ovog domena nastavlja sa radom pod domenom www.krivelj.org. Krivelj se, počevši od 1981. godine preseljava kontinuirano u tri veća grupna preseljenja većeg broja domaćinstava – u tri navrata do danas. Tako da su nikla dva novija naselja sa preseljenima u ataru samog Krivelja ( naselja “Bunar” i naselje “Banjica”, i jedno manje naselje iseljenih kriveljana u ataru sela Šarbanovca ( novo naselje kod “rasadnika”). O svim traumama kroz koje su Kriveljani ili bar većina njih , prolazili u samo ovim fazama delimičnih preseljavanja, ne možemo ni da Vam pričamo. Vrhunac svega je bilo i potrebno preseljnje kompletnog kriveljskog groblja sa skoro 3.000 grobnih mesta na takođe novu lokaciju. Nakon Površinskoga kopa, kamenoloma “Kriveljski kamen”, jamske eksploatacije podzemnim putem koji je krenuo da dopire u tadašnji atar sela Krivelja ( 7.300 Hektara), otvara se nov površinski kop – “Cerovo”. U skorije vreme još jedan “Cerovo 2” i sada se pokreće – “Cerovo 3” – poašnjava Bogdanović.
Milan objašnjava da je dolaskom kineske kompanije ZIJIN COPPER BOR, shodno njivovim apetitima i veoma obimnim planiranim predstojećim rudarskim radovima na teritoriji Katastarske Opštine Krivelja, postalo je jasno svima u Krivelju a i šire , da na ovim prostorima za meštane sela Krivelja nema opstanka. Novo pridošla kineska kompanija, sa svojim menandžmentom, u kome su kinezi zadržali veoma veliki broj zaposlenih od ranije, želi da primene isti sistem koji je do sada primenjivala država Srbija a to je parcijalno preseljenje meštana sela Krivelja.
– Mi, meštani Krivelja, zajedno sa našim Savetom MZ, smo jednostavno rekli – NE! Više ne dozvoljavamo nikakvo parcijalno preseljavanje, domaćinstvo po domaćinstvo, već izričito tražimo i zahtevamo “Kolektivno preseljenje ” svih domaćinstava i žitelja celoga Krivelja na neku sasvim novu lokaciju nekog “budućeg Krivelja”, sa dinamikom preseljenja svih domaćinstava u roku od 3 godine od usvajanja svim mogućim planskih dokumenata o preseljenju celoga sela!
– Ali avaj !
– Stari menandžment nekadašnjeg RTB-a Bor, koji sada radi u službi kineske kompanije, savršeno poznaju naratet svih Kriveljana ponaosob za toliko godina i svim silama se dodvoravaju kinezima, pokušavajući da ovoj stranoj kompaniji omoguće parcijalno i dalje preseljavanje kriveljana. Državne strukture, koje su skoro do zadnje u službi aktuelne valsti i političke partije SNS-a , iz mnogo strukih razloga, na sve moguće načine opstruišu , muljaju i pokušavaju da na svaki način isto udovolje kineskoom menadžmentu, nastavljanje stare prakse – kontinuirano i vremenski parcijalno preseljavanje 10 po 10, 30 po 30 domaćinstava – kaže on.
Ističe da je ovo najveći problem sa kojima se suočavaju svi meštani ovoga sela.
– Mi smo Kriveljani, sa našim Savetom MZ, odbili do sada 3 ponuđena nacrta programskih osnova za preseljenje “naselja” Krivelj. Ovo “naselja” sam apostrofirao, jer su pokušavali da jezičkim frazama zaobiđu reč “ceo Krivelj”, “Svi meštani sela Krivelja” , obzirom da smo u predhodnih 44 godine naučili sve moguće manifetluke, kako države Srbije a sada se to nastavlja i sa kineskom kompanijom, mi Kriveljani se svojski i svim mogućim žarom borimo za naša prava. Izgaramo na našim , veoma logičnim zahtevima – naglašava Bogdanović.
Meštani ovog sela kod Bora su sputavani u svemu sa desetinu strana.
– Da bude još i veće zlo, kineska kompanija ZIJIN, sa našim domaćim poturicama u njihovom menadžmentu, kreću od 2018. godine ( kada su kinezi preuzeli RTB- Bor u svojstvu 63% kineske komapanije i 37% vlasništva države Srbije), vanzakonsko i protivno svim i sadašnjim zakonima Republike Srbije ( Zakon o Poljoprivrednom zemljištu i Zakon o šumama), koji definišu ili zabranjuju stanom licu ili stranoj kompaniji da kupuje ili bude vlasnik poljoprivrednog zemljišta ( kao jednog od strateških dobara svake zemlje pa i naše), kreće u besomučnu individualnu kupovinu pojedinih parcela od pojedinih meštana sela Krivelja. Van svih zakonskih regulativa, kineska kompanija diluje pre svega cenu zemljišta individualnih vlasnika. Notarske službe overavaju ovakve kupoprodajne ugovore, katastarske i sve druge službe uvode u posed kinesku kompaniju ZIJIN kao regularog vlasnika tih parcela – kaže on.
Bogdanović kaže da se na kršenje svih zakona RS iz sadašnje vlasti odgovara ćutanjem . Vlasti ćutke odobravaju kršenje Zakona. Meštanima sela se ne dozvoljava pristup javnom cenovniku poreske uprave u Boru, kako bi imali informacije kolika je tržišna zagarantovana cena kvadratnog metra bilo koje poljoprivredne kulture i klase zemljišta ili kvadratnog metra šumskog zemljišta bez drvne mase.
– Na nekoliko zvaničnih pisama i zvaničnih dopisa našeg Saveta MZ što Republičkom ministarstvu za finansije, što na zahtev određenog broja odbornika SO-e Bor, ti se cenovnici čuvaju kao “državna tajna” ili kao “zmija noge”, kako ni po kom osnovu meštani , ne sada samo Krivelja, ne bi imali u vidu zaštitne cene njihovih imanja ili zemljišnih poseda. Kinezi za zemljište nude pojedinim meštanima i po 2 ili 3 puta nižu cenu od zvaničnih, do kojih dolazimo jedino iz sudskih rešenja onih meštana koji se sudskim putem boore za realnu tržišnu cenu njihovih parcela.
– U ovako, veoma , veoma složenim uslovima, gde se mi Kriveljani borimo svim silama da nas presele jednom za svagda i više ne trpimo neverovatne torture svih vrsta, mi se zapravo borimo ne samo među nama samima i različitim mišljenjima unutar meštana sela Krivelja, već se borimo i protiv Opštinskih službi, svih isntitucija gradske uprave Bora, resornih Ministarstava Republike Srbije i svih drugi relevantnih činioca koji su uključeni manje ili više u celokupni naš problem. Savršeno nam je jasno da sve direktive opštinskim organima i institucijama grada Bora, dolaze iz Beograda. Pojedinim službenicima se preti iz Beograda otkazom u koliko se samo usude da nama kriveljanima daju nekakve njihove podatke. Ovo se prevashodno odnosi na već spomenute službenike Poreske Uprave za grad Bor – zaključuje Bogdanović za naš portal.
Selo Krivelj će nestati, Ziđin proširuje rudnik a meštani da traže novo ognjište
Dodaj komentar