Jedan od najvažnijih događaja istorije Novog Sada, ali i značajan događaj u svetskoj istoriji, jeste bitka na Petrovaradinu, vođena između Habzburške monarhije i Otomanskog carstva, 5. avgusta 1716. godine.
Prošlo je više od tri veka od ovog događaja koji je promenio tok istorije.
Ova bitka predstavlja možda i prekretnicu u procesu oslobođenja ovih prostora od turske vlasti.
Hronološki posmatrano, Veliki bečki rat 1683. godine doneo je gotovo ujedinjenje evropskih naroda protiv Osmanlija, a završio se Karlovačkim mirom 1699. godine.
Tada su ustanovljene granice na Dunavu i Tisi – Donji Srem i Banat ostaju Osmanskom carstvu, a Bačka i deo Srema su pripali Austrijskoj monarhiji. Mir je potpisan na 25 godina.
I pored Karlovačkog mira, Turci su pokušavali da povrate bar deo teritorija, što je dovelo do neminovnog sukoba.
Tadašnji princ i veliki vojskovođa Eugen Savojski nije želeo rat, ali se ipak pripremao za njega.
Izgradnja Petrovaradinske tvrđave započela je 1692. godine, ali je princ Eugen od 1713. do 1715. godine prilagodio tvrđavu i okupio vojsku, spremivši se tako za sukob sa Turcima.
Na čelu turske vojske od 120 hiljada vojnika nalazio se veliki vezir Damad Ali-paša, a nakon što je opkolio trvđavu započeo je napad.
U noći između 4. i 5. avgusta princ Eugen je vešto strateški prebacio vojnike na sremsku stranu i rano ujutru započeo napad, koji Damad Ali-paša nije očekivao.
Bitka je rešena u korist Austrije do 11 sati, a veliki vezir je započeo povlačenje ka Beogradu. Postoji više verzija njegove smrti – prema jednoj, videvši da je bitka izgubljena izvršio je samoubistvo, a prema drugoj, uleteo je u najkrvaviji deo bitke i tako poginuo.
Kasnije je njegovo telo preneto u Beograd i sahranjen je u Beogradskoj tvrđavi.
Najteži dan u istoriji Novog Sada: Uništen u bombardovanju, ubijena većina stanovnika
Legende
Zanimljivo je da se u izvorima o ovom značajnom istorijskom događaju pominje i to da je sneg napadao na jutro bitke, i tako iznenadio tursku vojsku koja nije bila opremljena za bitku u takvim okolnostima.
Da li sneg stvarno pao u sred leta, ili je i to deo legendi, nije sigurno, ali je činjenica da je te godine u Evropi bila jako hladna zima, te su se mnogi narodi povlačili ka jugu.
Prema drugim legendama, princ Eugen Savojski svojim je trupama ispričao kako mu je u san došla Bogorodica, koja ga je ubedila da će pobediti u ovom boju.
Princ je kasnije, u čast pobede, na jednom od ključnih mesta bitke, na Tekijama darovao ikonu Bogorodice crkvi inače posvećenoj Snežnoj Gospi, i to onu istu koja je za vreme boja visila u njegovom šatoru.
Posledice bitke
Naum Osmanskog carstva bio je da pobede u Petrovaradinu, a da nastave napredovanje dalje do Budima i Beča. U tom smislu gledano, pobeda Austrije u ovoj bici od ogromnog je značaja i supotni ishod imao bi katastrofalne posledice, te bi doveo u pitanje sve buduće bitke.
U tom slučaju, moguće je da bi se Osmanlije sigurno duže zadržale duže na ovim prostorima.
Princ Eugen je opravdao epitet velikog vojskovođe i stratega, te je sledeće godine osvojio Temišvar i Beograd što je otvorilo prilike za sklapanje mira u Požarevcu, kojim su Austriji pripali Banat, Mala Vlaška i severni deo Srbije.
Dodaj komentar