Trg slobode je centralni i najveći novosadski trg, a sagrađen je u 18. veku, u vreme kada je i Novi Sad dobijao svoje konačne, sadašnje obrise. Na ovom mestu nekada se, jedno kratko vreme, nalazila i pijaca, a danas je trg veliko šetalište na kome se često organizuju koncerti, pozorišne predstave, performansi, ali i demonstracije, mitinzi i drugi skupovi. Nekada je nosio ime Trg Franje Josifa, pa Trg oslobođenja, da bi nakon Drugog svetskog rata bio nazvan današnjim imenom.
Trgom dominira monumentalni spomenik Svetozaru Miletiću, čuvenom novosadskom, vojvođanskom i srpskom advokatu, političaru i jedno vreme gradonačelniku Novog Sada. Spomenik je delo poznatog vajara Ivana Meštrovića iz 1939. godine, kada je prvi put i postavljen na današnjem mestu. Ubrzo nakon toga, spomenik je sklonjen i sakriven pred najezdom nacističkih okupatora, da bi krajem 1944. bio ponovo vraćen. Spomenik je izliven u bronzi, a zajedno sa postamentom od mermera visok je 7 metara. Zbog monumentalnosti i upadljivosti ovog spomenika, među Novosađanima se za Trg slobode često kaže „Miletićev trg“, ili „Trg kod Miletića“.
Zgrada je dovršena 1895. godine, po projektu arhitekte Đerđa Molnara. Pored impozantne fasade, koja pleni svojim izgledom, reljefom i alegorijskim figurama, zgrada je zanimljiva i po tome što se na njenom visokom tornju nalazi zvono zaštitnika grada – svetog Florijana. Po imenu dobrotvorke koja je ovo zvono Novosađanima poklonila, ono je poznato kao „Matildino zvono“, a najpre je bilo darovano vatrogascima koji su preko njega oglašavali ukoliko se negde u gradu dogodi požar.
Preko puta Gradske kuće smeštena je Crkva imena Marijinog, katolička crkva među Novosađanima poznatija kao katedrala. Crkva je sagrađena iste godine kada i Gradska kuća, a njen glavni toranj visok je iznad 70 metara, što ju je činilo najvišom građevinom u Vojvodini. Nažalost, crkva nije otvorena za turističke posete, pa je njen izuzetno lep i vredan unutrašnji ambijent trenutno nedostupan široj javnosti.
Još jedan arhitektonski i kulturni ponos grada sasvim sigurno predstavlja i zgrada po imenu „Gvozdeni čovek“. Podignuta je tokom 1908. i 1909. godine, prema projektu Bele Pekla, a u saradnji sa budimpeštanskim arhitektom Karoljem Kovačem. Novosađanima je ova luksuzna stambeno-poslovna palata poznata pre svega kao mesto u kom se nekada nalazila čuvena poslastičarnica „Dornšteter“, a kasnije restorani „Moskva“ i „Zagreb“. Danas se na istom mestu nalazi poslastičarnica-restoran „Atina“. U uglu jedne od kupola zgrade postavljen je stari ratnički oklop, koji datira iz vremena njene izgradnje, a upravo po tom oklopu građevina je i dobila ime.
Najzad, od građevina koje opasuju Trg slobode valja pomenuti i hotel „Vojvodinu“, koji je sagrađen 1854. godine. Kroz svoju dugu istoriju, nosio je imena carice Jelisavete i kraljice Marije, a današnje ime dobija po okončanju Drugog svetskog rata. Od samog osnivanja važio je za najluksuzniji hotel u ovom delu nekadašnje Austrougarske monarhije, imao je hladnu i toplu vodu, kao i električno osvetljenje još 1899. godine, iako ga je grad zvanično dobio čitavu deceniju kasnije.
Preko puta hotela „Vojvodina“, na drugoj strani trga, nalazi se i Finansijska palata, sagrađena 1904. godine, koja trenutno pripada Vojvođanskoj banci. Ovaj prostor do pre nekoliko godina predstavljao je jednu od najreprezentativnijih gradskih umetničkih galerija, ali su se danas, nažalost, vlasnici odrekli te namene.
Dodaj komentar