Srbija je zemlja prepuna prirodnih lepota i mističnih mesta koja kriju neverovatne priče, a jedno od njih je i kameno selo na obroncima Stare planine, koje sa sobom nosi duh prošlih, davno prohujalih vremena.
Reč je Gostuši, mestu jedinstvene arhitekture, gde su kuće pravljene od kamena, bez ikakvog vezivnog materijala, ali i dalje ponosno odolevaju zubu vremena.
Baš kao i njeni stanovnici, koji žive kao pre jednog veka u netaknutom prirodnom raju, čuvajući tradiciju i stare zanate, a priča o ovom neobičnom mestu privukla je pažnju stručnjaka širom planete.
Netaknuta arhitektura u kojoj su stari običaji preživeli
Selo Gostuša ili Kameno selo nalazi se na 700 metara nadmorske visine i deo je parka prirode Stara planina. Tridesetak kilometara udaljeno je od Pirota i smešteno na obalama Zavojskog jezera, na nekadašnjem rimskom putu, a na prvi pogled te razbacane trošne kuće ne privlače pažnju, piše Nova.
Međutim, znanje da je to skromno seoce 2016. dobilo nagradu Evropa Nostra i Gran Pri Evropske unije za kulturno nasleđe svakog će navesti da se zapita – po čemu je Gostuša tako posebna?
Glavna specifičnost tog mesta je jedinstvena arhitektura koja je sačuvana u svom autentičnom stanju, zajedno sa starim običajima i kulturom življenja.
Naime, kuće u Gostuši građene su od kamena, blata i drugih prirodnih materijala koje su stanovnici pronalazili u okolini Stare planine.
To se ne odnosi samo na nekoliko kuća, već na celo selo.
Jedinstveni stil gradnje odoleva zubu vremena
Kuće su zidane bez maltera ili bilo kog drugog vezivnog materijala – tehnikom pod nazivom suvozidica, a umesto ćeramide i crepa, kao osnovni materijal za pokrivanje služe kamene ploče.
Sve kuće su praktično od kamena, od temelja do krova.
Zbog toga Gostušu i zovu „kameno selo“. Nijedno drugo selo nema taj stil gradnje. Međutim, ono što još više fascinira je činjenica da te kuće, iako stare i trošne, i dalje stoje, prkoseći modernim načinima gradnje.
Osim što su pravi kuriozitet za arhitekte širom sveta, ova domaćinstva su sačuvala i autentičan izgled. U selu je, kažu, nekada živelo oko 1.500 stanovnika, a danas svega stotinak.
Ne postoje pouzdani podaci o nastanku sela
„Gostuša, „Kameno selo” u jugoistočnoj Srbiji, čuvar je lokalne tradicije, zanata i održivog života još od 19. veka. Smešteno na obroncima Stare planine, između tri reke, selo odlikuje obilje jedinstvenih prirodnih resursa. Zbog udaljenosti sela i loše putne infrastrukture, mesto je ostalo gotovo netaknuto od osnivanja.
Živopisne kuće izgrađene od kamena i drugih prirodnih materijala zajedno sa lokalnom tradicijom i zanatima pružaju jedinstven uvid u istoriju mesta i čine ga vrednim delom materijalne i nematerijalne baštine“, navodi European Heritage Days.
Ipak, ne postoje pouzdani podaci o nastanku sela ili kontinuitetu naseljavanja prostora na kome je danas Gostuša, piše Vikipedija, ali ukazuje na to da postoje razna tumačenja, legende, predanja…
Jedno od njih kaže da je Gostuša jedno od tri najstarijih naselja u okolini Pirota, a po nekim izvorima se nastanak sela vezuje za gradnju crkve Svetog Jovana Krstitelja u Gostuši početkom 12. veka.
U blizini sela nalaze se i ostaci utvrđenja iz perioda Rimskog carstva, što ovaj kraj čini još interesantnijim.
Izvor: Nova
7 razloga zbog kojih morate doživeti Taru pre nego što je zacementiraju poput Zlatibora (FOTO)
Dodaj komentar