TOP 10 najboljih domaćih filmova 20. veka

Članovi Jugoslovenskog odseka „Akademije za filmsku umetnost i nauku“ (AFUN) su 1996. odabrali 10 najboljih srpskih filmova za period od 1947. do 1995. godine. Ovo je 10 najboljih domaćih filmova 20. veka. Ovde su neki od sajtova na kojima možete pronaći domaće filmove online.

Pogledajte listu koju su sastavili članovi Jugoslovenskog odseka Akademije za filmsku umetnost i nauku.

10. „Balkanski špijun“, 1984. (Dušan Kovačević i Božidar Nikolić)

„Balkanski špijun“ je drama Dušana Kovačevića o političkoj paranoji Ilije Čvorovića, bivšeg staljiniste, koji je dve godine odležao u zatvoru. Sledeći svoju paranoju, on proganja svog podstanara, povratnika iz Francuske, u kom vidi agenta mračnih imperijalističkih sila, državnog neprijatelja i špijuna.

„Balkanski špijun“ je dramsko delo napisano u dva čina, a svaki čin ima po pet naslovljenih poglavlja.

Glavni junaci drame su – pored Ilije Čvorovića – još i Danica Čvorović, njegova supruga, kćerka Sonja, brat Đura i „balkanski špijun“ Petar Jakovljević, krojač, povratnik iz Pariza.

Godine 1984. je snimljen film „Balkanski špijun“ u kome glavne uloge tumače Danilo Bata Stojković (Ilija Čvorović), Zvonko Lepetić (brat Đura), Mira Banjac (Danica Čvorović), Sonja Savić (Sonja Čvorović) i Bora Todorović (Petar Jakovljević). Na Festivalu igranog filma u Puli 1984, film „Balkanski špijun“ je osvojio Zlatnu arenu, kao i nagradu za najbolju mušku ulogu za Danila Batu Stojkovića u ulozi Ilije Čvorovića.

9. „Mi nismo anđeli“, 1992. (Srđan Dragojević)

„Mi nismo anđeli“ je srpska komedija iz 1992. godine. Po broju prodatih bioskopskih ulaznica spada u najuspešnije filmove ikada snimljene u Srbiji i smatra se kultnim filmom.

Režiser i scenarista Srđan Dragojević je debitovao upravo ovim filmom i proslavio se.

Dvadesetogodišnji student književnosti Nikola ima dva problema: redovnu jutarnju amneziju praćenu mamurlukom i buđenje u krevetima nepoznatih devojaka. Nevolja počinje kada se u njegov život umešaju trudnoća i ljubav.

Naime, maturantkinja Marina, jedna od mnogih Nikolinih „jednokratnih“ avantura, zatrudni i pritom se još i zaljubi u njega.

Nažalost, Nikola se ne seća baš najbolje svih okolnosti. Marinina najbolja drugarica odluči da stvar uzme u svoje ruke.

Pošto Marina odbija da prekine trudnoću, ona planira niz suludih strategija po ugledu na svoje omiljene romane sa srećnim završetkom, kako bi se „surovi ljubavnik“ Nikola zaljubio u Marinu.

Uloge tumače Nikola Kojo, Milena Pavlović, Branka Katić, Srđan Todorović, Uroš Đurić, Sonja Savić i drugi.

8. „Petrijin venac“, 1980. (Srđan Karanović)

„Petrijin venac“ je jugoslovenski film snimljen 1980. godine u režiji Srđana Karanovića. Film je snimljen po motivima preuzetim iz istoimene knjige Dragoslava Mihailovića.

Film je sniman u Senjskom Rudniku. U ovom filmu Petriju je glumila Mirjana Karanović kojoj je to bila prva uloga. Ulogu stare Petrije i naratora imala je Darinka Živković (1928-2013), naturščik.

Inspiracija za lik Petrije bila je Milena Stefanović iz rudarskog naselja Ravna reka kod Ćuprije.

Radnja se odvija u malom rudarskom mestu u Srbiji i obuhvata prederatni, ratni i posleratni period. Priča o tragičnom životnom putu nepismene žene sa sela, o njenom životu sa trojicom ljudi koje je volela. Njen životni put pun trpljenja, samoće, razočaranja, nadanja i ljubavi, prerasta u simbol čovekove pobede.

7. „Ubistvo s predumišljajem“, 1995. (Gorčin Stojanović)

Ubistvo s predumišljajem je srpski igrani film Gorčina Stojanovića, snimljen 1995. po romanu i scenariju Slobodana Selenića.

Film prati dve ljubavne priče u ratnim vremenima Jelene Panić – Bulike (Branka Katić) i njene babe Jelene Ljubosavljević (Ana Sofrenović) odvojene periodom od 50 godina mira.

Bulika, radeći na knjizi o svojoj baki prema dnevniku koji joj je od nje ostao, otkriva zamršene ljubavne odnose između njene bake, predratne gospođe i uobražene lepotice Jelene i mladog partizanskog oficira iz provincije, Krsmana (Sergej Trifunović), ali i sina njenog očuha, Jovana (Dragan Mićanović).

U tek oslobođenom Beogradu u kome važe drugačija pravila hladna i otmena Jelena Ljubosavljević pokušava da se prilagodi novim prilikama, oslanjajući se na pomoć oficira OZNA-e Krsmana Jakšića, seljaka s Kopaonika, koji pripada novoj klasi povlašćenih.

Jovan je zgrožen najezdom „primitivaca“ i ljubomoran na Jeleninu vezu sa Krsmanom.

Bulika u ratnoj 1992. sreće mladog ranjenika iz Moslavine, Bogdana Bilogorca (Nebojša Glogovac), koji s nestrpljenjem očekuje svoje ozdravljenje kako bi se vratio na ratište.

6. „Jutro“, 1967. (Puriša Đorđević)

Jutro je jugoslovenski crno-beli igrani film iz snimljen 1967. godine u režiji Puriše Đorđevića.

Navodi se kao treći iz ciklusa Đorđevićevih filmova posvećenih Drugom svetskom ratu i prvim godinama tadašnje države, a u kojima su se rušili tabui i u pitanje dovodila službena ideologija tadašnjeg režima, odnosno jedno od ostvarenja tzv. crnog talasa.

Prikazan je na venecijanskoj Mostri gde je Ljubiša Samardžić osvojio Kup Volpi za najboljeg glumca, a što je bila jedno od najvećih međunarodnih dostignuća jugoslovenske kinematografije.

5. „Kad budem mrtav i beo“, 1967. (Živojin Žika Pavlović)

Kad budem mrtav i beo je jugoslovenski film iz 1967. godine. Režirao ga je Živojin Pavlović, a scenario su pisali Ljubiša Kozomara i Gordan Mihić. Pripada ostvarenjima crnog talasa.

Janko Bugarski, zvani Džimi Barka, mora da napusti zajedno sa svojom devojkom Lilicom privremeno zaposlenje kao sezonski radnik. Bez posla, kreće sa Lilicom u neizvesnost.

Majka, siromašna pralja, ne može da mu pomogne, a u fabrikama i preduzećima nema mesta. Da bi došao do para, Džimi potkrada radnike na jednom gradilištu i bežeći od gonilaca, izgubi Lilicu.

Tada započinje odiseja Džimija Barke. Sreće kafansku pevačicu, Dušku, postaje njen ljubavnik i uči da peva. Peva veoma rđavo, ali to mu ne smeta da putuje po varošicama, peva na vašarima i po zabačenim vojnim garnizonima.

U jednoj varošici sreće mladu zubotehničarku Bojanu, i sa njom odlazi u Beograd na takmičenje mladih pevača.

Umesto aplauza i afirmacije, dočekuju ga zvižduci i uvrede. Džimi beži sam i na jednom brodu ponovo sreće Lilicu, koja živi od džeparenja i simuliranja trudnoće.

Oboje odlaze kod upravnika bivšeg gradilišta Milutina, u pokušaju da ga ucene: mlada žena navodno nosi njegovo dete.

Milutin otkriva da su ga prevarili. Pokušava da siluje Lilicu, ali ga Džimi sprečava. Pokušava da ga ubije i ismeva ga pred radnicima.

Poniženi i iznervirani direktor, uzima svoju pušku i ubija Džimija.

4. „Tri“, 1965. (Aleksandar Petrović)

Tri je jugoslovenski crno-beli ratni film snimljen 1965. u režiji Aleksandra Petrovića, poznat kao jedan od najznačajnijih ostvarenja tzv. Crnog talasa odnosno jugoslovenske kinematografije uopšte.

Scenario, koji je napisao Petrović, se temelji po motivima zbirke pripovedaka „Paprat i vatra“ Antonija Isakovića. Film je po strukturi omnibus i sastoji se od tri priče koje se događaju na početku, za vreme i pred kraj Drugog svetskog rata, a koje povezuje protagonist čiji lik tumači Bata Živojinović.

Film se isticao izuzetno mračnim prikazom i depresivnim tonom koji je u značajnoj meri odstupao od dotadašnjih nepisanih pravila partizanskog filma.

Pesma Đelem, đelem, koja se čuje na početku filma, postala je muzički lajtmotiv Petrovićevog sledećeg filma Sakupljači perja.

Domaci filmovi Online: Najbolji sajtovi za gledanje i skidanje

3. „Underground“, 1995. (Emir Kusturica)

Film „Underground“ je bio srpski kandidat za Oskara za najbolji film van enleskog govornog područja za 1995. godinu.

Film priča o porodicama koje se skrivaju u podzemnim odajama za vreme nacističke okupacije Beograda. Uz pomoć pustolovnog profitera oni proizvode oružje za pokret otpora.

Ovaj posao je nastavljen i posle rata jer im njihov „dobročinitelj“ pušta fiktivne izveštaje o nemačkim pobedama kako bi održao podzemnu proizvodnju i dalje se bogatio. On uspeva da ubedi i svog najboljeg prijatelja da ostane u podzemlju kako bi mogao da samo za sebe zadrži devojku koju obojica vole.

Prolazi dvadeset godina i za vreme jednog podzemnog venčanja neki od prevarenih nađu izlaz u gornji svet.

Iako je 1961. godina, oni veruju da su nacisti još na vlasti jer su se obreli na snimanju filma koji prikazuje nemačku okupaciju.

Neki od ovih patriota naći će se i u borbama u Slavoniji 1991. godine, a među njima i dva bivša prijatelja.

2. „Skupljači perja“, 1967. (Aleksandar Petrović)

Skupljači perja je film režisera Aleksandra Saše Petrovića snimljen 1967. godine.

Radnja filma se bazira na životu Roma u jednom selu na sjeveru Vojvodine, ali film se bavi daleko složenijim temama poput ljubavi, međuetničkih i socijalnih odnosa.

Glavne uloge tumače Bekim Fehmiu, Olivera Vučo i Velimir Bata Živojinović. „Skupljači perja“ se smatra za jedan od najznačajnijih filmova crnog talasa i jugoslovenske kinematografije uopšte.

Nominovan je za Oskara za najbolji film na stranome jeziku, jedan od samo šest filmova iz Jugoslavije kojima je to uspelo.

1. „Ko to tamo peva?“, 1982. (Slobodan Šijan)

„Ko to tamo peva“ je srpski film snimljen 1980. godine u režiji Slobodana Šijana, prema scenariju Dušana Kovačevića.

Dotrajalim autobusom firme „Krstić i sin“, za Beograd kreće grupa putnika. Svako od njih ima neodložne razloge da što pre stigne u prestonicu. Proleće je 1941. Dan uoči nemačkog napada na Jugoslaviju. Autobus kreće iz zabiti.

Zbog nepredviđenih okolnosti putovanje će se odužiti, iako je polazna stanica od Beograda udaljena svega stotinak kilometara. Na putu, putnici se svađaju i sukobljavaju zbog rata u Evropi.

Nagoveštaj buduće katastrofe se naslućuje. Stari, rastureni autobus sa svojim neobičnim i pomalo otkačenim putnicima komična je slika jedne epohe u raspadanju, kraj jednog sveta koji će nestati u plamenu i ekploziji.

I pored početne netrpeljivosti, putnici se na kraju ujedinjuju, iz čega će proizići otvoreno nasilje nad dva Roma muzikanta.

Greške u legendarnim srpskim filmovima koje niste primetili (VIDEO)