Da li ste znali da je Tesla bio prvi počasni Novosađanin?

Nikola Tesla je bio prvi proglašeni počasni građanin Novog Sada davne 1936. godine, iako nikada, na žalost, nije bio u Novom Sadu. Povodom 80. godišnjice rođenja velikog srpskog naučnika Gradsko veće Novog Sada je 10. jula 1936. godine  proglasilo Teslu za počasnog građanina.

Godinama se, njemu u čast, održavaju brojne manifestacije kao što su Dani Nikole Tesle u Novom Sadu i Međunarodni festival inovacija, znanja i stvaralaštva Tesla fest.

Tesla i Novi Sad

Tesla je 1876. i 1878. godine tražio  stipendiju od Matice srpske, čiji je član postao 1902. Godine. Iako on nije bio u Novom Sadu 1892. godine je prošao vozom pored Novog Sada. Tri godine kasnije, naš književnik Laza Kostić pokušao je da oženi Nikolu Teslu Lenkom Dunđerski iz Novog Sada. Davne 1918. godine jedna ulica u Novom Sadu je dobila je nosila njegovo ime, a 1935. godine je pokrenut Jugoslovenski radio-časopis „Tesla“.

Iz Novog Sada je 1936. godine poslat telegram koji je ovako glasio: „Nikola Tesla, Njujork, Hotel Njujorker Diveći se Vašem velikom geniju, koji je stvorio neprolazna dela na korist celog čovečanstva, a na slavu Srpstva i Jugoslovenstva, Gradski većnici Grada Novog Sada sa današnje svečane sednice upućuju Vam prilikom Vašeg 80-tog rođendana najlepše želje za dug život, i u ime skromnog oduženja svoga duga, proglasili su Vas danas počasnim građaninom Grada Novog Sada. Živeo veliki TESLA, sin, ponos i slava srpskog naroda“.

Književni časopis „Stražilovo“ 1894. piše o prevodu Zmajeve poezije Teslinim posredovanjem. Godine 1941. Okupator je ukinuo naziv ulice Nikole Tesle, ali je posle Drugog svetskog rata 1944. ponovo vracen naziv ulici Nikole Tesle. Čak je 1992. osnovana Mesna zajednica „Nikola Tesla“ u naselju Telep, a dve godine kasnije je „Dnevnik“ štampao roman Radovana Zdralea o Nikoli Tesli pod naslovom „Gospodar munja“.

„Elektrovojvodina“ je 1996. otvorila Memorijal posvećen Nikoli Tesli, muzejsko-galerijskog tipa – stalne postavke sa bistom Nikole Tesle, autora Vladimira Jokanovića i izlozbom minijaturnih Teslinih likova u poludragom kamenu, isklesanih rukom Radovana Zdralea. Muzej Vojvodine je 2000. organizovao izlozbu „Tesla i Edison- pronalazaci koji su osvetlili 20. vek“, povodom 100 godina od Teslinih eksperimenata u Koloradu Springsu i 120 godina od Edisonovog otkrica sijalice. Ove godine je u Novom Sadu organizovan umetnički projekat „Teslin caravan”.