Zavirite u Knez Mihailovu

Knez Mihailova ulica predstavlja najstariju i najlepšu ulicu u Beogradu, ali i mnogo više od toga! Knez Mihailova je svojevrstan muzej prošlosti i deo istorije grada Beograda. To je ulica sa dušom, koja privlači veliki broj posetilaca. Svako sagrađeno zdanje, česma i spomenik u Knez Mihailovoj imaju svoju posebnu priču koja zaslužuje da bude ispričana. Bilo da ste turista ili starosedelac, sigurno ćete otkriti mnogo toga novog, jer često prolazimo pored znamenitih zdanja u centralnoj beogradskoj ulici, a da ni ne prepoznajemo njenu vrednost. Svakome je potreban jedan detaljan detaljan vodič kroz Knez Mihailovu!

Knez Mihailova ulica smeštena je između Pariske ulice i Terazija i predstavlja vezu između Beogradske tvrđave i Terazijske česme. Ukupna dužina ulice iznosi nešto manje od 800 metara, a može se preći u 1065 koraka ili 15 minuta laganim korakom.

Knez Mihailova kroz istoriju

Verovali ili ne, Knez Mihailova ulica predstavlja najstariju u najpoznatiju ulicu u prestonici. Iako je tek 1987. godine proglašena pešačkom zonom, njena istorija seže čak u doba Rimskog carstva. Via Cardo ili jedan od glavnih prilaznih puteva u to doba se u velikoj meri poklapao sa trasom današnje Knez Mihailove ulice. Sve do XVI veka ovaj prostor nije bio naseljen zbog nepostojanja infrastrukture, ali su se sa izgradnjom vodovoda počela javljati i prva naselja. Tokom Osmanskog carstva je samo u Knez Mihailovoj izgrađeno pet džamija od kojih danas nijedna nije sačuvana. Moderniji izgled ulica je dobila u XVIII veku za vreme austrijskog osvajanja.

Prepoznatljivi izgled centar Beograda dobija u poznim godinama XIX veka zahvljaujući prvom srpskom urbanisti Emilijanu Josimoviću. Prvi urbanistički plan za grad Beograd predvideo je Knez Mihailovu ulicu kao najbržu i najkraću vezu između Beogradske tvrđave i Varoši. Ukoliko ste do sada prošetali najvažnijom beogradskom ulicom, imali ste prilike da vidite spomenik podignut Emilijanu Josimoviću na početku ulice. Činjenica da se u centru grada i danas nalaze očuvani delovi građevina iz XIX čini Beograd veoma autentičnim. Teško je zamisliti da je današnja glavna ulica bila važna saobraćajnica, kojom su prolazili tramvaji, parkirali automobili i gde su pešaci prolazili samo trotoarom.

Kome je posvećen naziv ulice?

Knez Mihailova ulica je jedna među malim brojem ulica u Beogradu koja nije menjala svoj naziv od 1870. godine. Ponosno nosi ime kneza Mihaila Obrenovića, jednog od omiljenih srpskih vladara. Knez Mihailo je za vreme svoje vladavine ulagao veliki novac i podršku u obnovu srpske kulture i prosvete. Izgradnju Narodnog pozorišta naložio je sam knez! Njemu je posvećen velelepni spomenik, koji danas čini centralni deo Trga republike u Beogradu.

Najvažnija arhitektonska zdanja

Palata “Albanija”

Na samom početku Knez Mihailove nalazi se Palata „Albanija“. U vreme izgradnje (1938-1939) predstavljala je najvišu zgradu u ovom delu Evrope. Sa svojih 13 spratova i 53 metara visine nemoguće je ne uočiti je na ulasku u Knez Mihailovu. Ime je dobila po istoimenoj kafani iz 1860. godine, koja se nalazila na istom mestu gde i današnja palata, a čiji je stalni gost bio i veliki Branislav Nušić. Proglašena je za spomenik kulture 1984. godine.

Kafana „Ruski Car“

Impozantna građevina iz 1926. godine do danas nije bitno menjala svoju namenu – u prizemlju je restoran, u međuspratnom delu je poslovni prostor, dok su gornji spratovi namenjeni za stanovanje. Naziv nosi u čast ruskog cara Aleksandra II Nikolajeviča Romanova, a gosti tokom decenija bili su znameniti pisci, umetnici, glumci, kompozitori, vojni i politički državnici.

Knjižara „Geca Kon“

U Knez Mihailovoj broj 12 smeštena je knjižara „Geca Kon”, jedno od važnih kulturnih dobara Beograda. Knjižara je otvorena davne 1901. godine i naziv nosi po svom osnivaču, velikom književniku, knjižaru i izdavaču. Takođe, to je najstarija knjižara u našem glavnom gradu!

Zadužbina Nikole Spasića

Nikola Spasić jedan je od poznatijih i najvećih većih beogradskih zadužbinara. Srpskom narodu je zaveštao Spasićev pasaž, gde je smešten TC Millenium, a predstavlja i prečicu između Obilićevog venca i Knez Mihailove ulice. Zgrade u Knez Mihailovoj pod rednim brojevima 19, 33, 37 i 47 su deo njegove Zadužbine koju je nesebično darovao svom narodu. U jednoj od njih smeštena je galerija ULUS-a (Udruženje likovnih umetnika Srbije).

Zgrada SANU

Zgrada Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU), smeštena na broju 35, projektovana je davne 1912. godine, a izgrađena tek 1924. godine. Zbog izuzetno velike osnove fasada je izlazila na čak 3 ulice! Danas se u zgradi se nalaze biblioteka SANU sa fondom od gotovo milion knjiga, arhiv sa bogatom građom o istoriji Srbije, galerija u prizemlju, knjižara i antikvarnica.

Galerija „Singidunum“

Galerija „Singidunum“ otvorena je 1980. godine. Zamišljena je kao galerija prodajnog tipa za vrhunska dela iz oblasti primenjene i likovne umetnosti. Sam naziv podseća na želju da se očuva drevna istorija Beograda kao Singidunuma – stari naziv Beograda iz doba Rimljanja.

Muzej „Zepter“

Zgrada u kojoj se danas nalazi Zepterov muzej izgrađena je za potrebe Prve hrvatske štedionice. Ima 3 upečatljive fasade, a najdekorativnija je okrenuta ka Knaz Mihailovoj ulici. Ova zgrada jedan od retkih sačuvanih primera berlinske i mađarske secesije u Beogradu. Muzej „Zepter“ prvi privatni umetnički muzej u Srbiji otovren 2010. godine.

Delijska česma

Na mestu gde se Knez Mihailova spaja sa Čika Ljubinom ulicom pažnju posetilaca privlači impozantna, mermerna česma, poznata pod svojim starim nazivom „Delijska česma“. Retko ko je upoznat sa činjenicom da je ova česma rušena i obnavljana čak 3 puta! Danas predstavlja prepoznatljiv simbol Knez Mihailove ulice.

Institut Servantes

Na istom račvanju nalazi se i zgrada Instituta Servantes. Zgrada predstavlja jedno od najpoznatijih beogradskih zdanja gde se nekada nalazila američka čitaonica. Mnogima je zdanje poznato kao Palata „Zora“. Danas je u palati smešten Institut Servantes – španska institucija koja promoviše španski jezik i kulturu.

Simbol slobodnih zidara

Svakome je potreban jedan vodič kroz Beograd kako bi uspeo da upozna istoriju ovog grada i sve spomenike koji ga okružuju. Zagonetna bronzana piramida ispred zgrade SANU privlači poglede radoznalih posetilaca. Na njoj su obeležene koordinate Beograda, nadmorska visina, strane sveta i sila zemljine teže. Mnogi veruju da neobična piramida predstavlja masonski potpis i simbol slobodnih zidara.

Kuća Legata

U Knez Mihailovoj broj 46 nalazi se zgrada Kuće Legata, koja sa zgradama 48 i 50. čini blok građanskih kuća. Ove 3 zgrade sagrađene su u periodu 1869-1870. godine po već pomenutom Regulacionom planu Emilija Josimovića. Interesantno je da su sačuvale jedinstveni arhitektonski sadržaj sve do danas.

Kafana „Grčka Kraljica“

Jedna od najstarijih sačuvanih građevina u Knez Mihailovoj ulici je kafana „Grčka Kraljica“. Prvobitan naziv kafane glasio je „Despotov han“, a bila je u vlasništvu Despota Stefanovića. Kafana je bila nekada mesto okupljanja trgovaca i zanatlija,a veruje se da se nalazi u najstarijoj kući u glavnoj beogradskoj ulici.

Biblioteka grada Beograda

Na samom kraju Knez Mihailove ulice nalazi se Biblioteka grada Beograda. Osnovana je 1931. godine, a na sadašnjoj adresi se nalazi od kraja XX veka. Nekada je zgrada bila poznata kao hotel pod nazivom „Srpska kruna“. Hotel je izgrađen davne 1869. godine kao jedan od prvih objekata u Knez Mihailovoj ulici. Dugo godina hotel je bio najbolji ugostiteljski objekat u gradu.

Vodič za šoping u Knez Mihailovoj

Veliki broj turista posećuje Beograd zbog impresivne istorije, ali isto tako i zbog niskih cena koje su pravi raj za ljubitelje šopinga. Duž pešačke zone se nalaze ulični prodavaci i prodavnice poznatih svetskih brendova. U Knez Mihailovoj ulici možete uživati u kvalitetnoj kupovini, kao u svim drugim većim evropskim metropolama.

Ukoliko želite sa sobom da ponesete neki suvenir iz Beograda, prava adresa je ugao Knez Mihailove i Trga republike gde se nalazi prodavnica najrazličitijih suvenira „Beogradski izlog“. Ovde ćete lako pronaći skoro sve što biste mogli da poželite – od skupih svetskih brendova odeće, cipela, sportske odeće, pa do knjižara, prodavnica za decu i još mnogo toga.

Tržni centar Millenium

Tržni centar Millenium predstavlja od najstarijih tržnih centara u Beogradu. U svojoj raznovrsnoj ponudi ima veliki broj butika garderobe, sportskih radnji, prodavnica kožne galanterije, salona lepote, turističke agencije i menjačnice. U okviru tržnog centra nalaze se i poslovni i kancelarijski prostori.

Šoping centar „Rajićeva“

Na samom kraju Knez Mihailove ulice se nalazi šoping centar „Rajićeva“. U više od 80 lokala nalazese prodavnice renomiranih svetskih brendova sa ponudom koja će zadovoljiti i najistančaniji modni ukus. Pored butika se u šoping centru nalaze drogerije, apoteke, radnje mobilnih operatera, kućnih aparata, kao i menjačnice. Ukoliko Vam je potreban kratak predah od šetnje ili kupovine, u okviru Rejićeve nalazi se nekoliko kafića i restorana, a najpopularniji je „Mama’s Shelter“ koji se nalazi na samom vrhu tržnog centra.

Tradicija dobrog ukusa

U Knez Mihailovoj ulici smešten veliki broj restorana, kako domaće tako i internacionalne kuhinje. Izbor restorana zadovoljiće i najizbirljiviji ukus, a na Vama je samo da odaberete za koju vrstu hrane ste raspoloženi – od domaće, preko italijanske, francuske pa do azijske kuhinje. Nekoliko restorana se svojim kvalitetom, tradicijom i vrhunskom uslugom ističu već godinama unazad. Preporučujemo Vam restoran “Kolarac”, restoran i piceriju “Snežana”, restoran italijanske kuhinje “Via Del Gusto”, popularni kafe-bar i restoran “Boutique”, potom i “Tribeca” i “Kalemegdanska terasa”.

Smeštaj u samom srcu Beograda