Investitor srušio kuću iz 19. veka u centru Beograda, od zaštićenog kulturnog dobra ostao šut

Na uglu Dušanove ulice i Višnjićeve se do skoro nalazila kuća iz 19. veka koja je od posebnog značaja u sklopu istorijskog jezgra grada Beograda. Investitor C.M.C. GRAMAX  iz Aranđelovca je do temelja porušio objekat iako je po dozvoli iz 2019. morao da sačuva.

Objekat u Beogradu na uglu ulice Cara Dušana br. 46 sa Višnjićevom, nalazi se u okviru prostorno kulturno-istorijske celine „Istorijsko jezgro Beograda u Beogradu“ a juče je srušen do temelja. Investitor je od ovog kulturnog dobra iz 19. veka ostavio hrpu cigli i šuta i pored izričite zabrane da na ovom obejktu bilo šta menja.

Istovremeno, ova kuća se nalazi na lokaciji u okviru kulturnog dobra „Antički Singidunum“, koje je Rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda b od 30. Juna 1964. godine proglašeno za arheološko nalazište.

“Urbanistički položaj lokacije sa očuvanim objektom značajnih kulturnoistorijskih vrednosti na samom uglu ulica Cara Dušana i Višnjićeve ima poseban značaj u okviru ‘Istorijskog jezgra Beograda u Beogradu’, imajući u vidu da zajedno sa susednim objektom (Višnjićeva 16), kao i objektima na suprotnoj strani Višnjićeve ulice (brojevi 17, 19, 21),takođe vrednovanim kao objekti značajnih kulturnoistorijskih vrednosti, nastalim krajem 19. I početkom 20. veka, isti po tipologiji, estetici i likovnosti, učestvuje u formiranju posebno vrednog ambijenta”, stoji u dokumentu koji je izdao Sekretarijat za urbanizam i građevinske poslove a potpisao sekretar za urbanizam i građevinske poslove Miloš Vulović.

Na katastarskoj parceli broj 851 KO Stari grad danas postoji nekoliko objekata a upravo je objekat koji je srušen prema lokacijskim uslovima koje je propisao Sekretatijat, investitor bio u obavezi da sačuva.

Kuću podignutu krajem 19. veka je zbog utvrđenih vrednosti neophodno sačuvati u postojećem volumenu i gabaritu, dok se u unutrašnjosti parcele, u dvorištu nalazi nekoliko manjih prizemnih objekata bez posebnih kulturno-istorijskih, arhitektonskih i stilskih obeležja, koje je moguće ukloniti i na njihovom mestu podići novi objekat.

“Glavni, ulični objekat je koncipiran kao građanska visokoprizemna kuća, oblikovno i stilski realizovana u duhu arhitekture akademizma. Iako je kuća u jednom trenutku dograđena, na šta ukazuje nešto drugačija obrada fasade i prozora iz Višnjićeve ulice – glatka parapetna polja ispod prozora i profilacija doprozornika u vidu pilastera koji nose timpanon iznad, ova dogradnja ostvaruje arhitektonsku funkcionalnu celinu i stilsko jedinstvo sa prvobitnim delom objekta. Celokupnu kompoziciju završava peta fasada naglašena jasno profilisanim vencem i viševodnim krovom prekrivenim crepom.

Imajući u vidu da je do danas očuvao svoje osnovne vrednosti kao tip građanske kuće i na njoj u to vreme primenjenog vladajućeg stila arhitekture akademizma, objekat predstavlja materijalno svedočanstvo građevinskog fonda Dunavske padine i njenog urbanističkog i arhitektonskog razvoja. Shodno tome, neophodno je da se svaka naredna intervencija svojom projektovanom i izgrađenom volumetrijom, oblikovanjem i materijalizacijom usaglasi sa zadatim okvirom. Istovremeno, novoizgrađena arhitektonska struktura ni na koji način ne bi smela da ugrozi niti da bude vizuelno dominantna u odnosu na vrednosti, karakter i identitet zatečenog građevinskog fonda i njegovog neposrednog okruženja, već naprotiv da sa njim korespondira i da u ukupnoj slici gradi novostvorenu vrednost “ glasi detaljno uputstvo o koje se bahati investitor oglušio.

Da li će institucije reagovati na ovako bahaćenje, ostaje da vidimo. Za sada nema reakcija na bespovratno uništavanje istorije grada Beograda te ova kuća nije usamljeni slučaj na groblju istorije i kulture srpske prestonice.