Njegovo visočanstvo Starke: Kratka istorija naših omiljenih patika

Nema sumnje da su Converse All Star jedan od najprepoznatljivijih, najpoznatijih i najomiljenijih modnih brendova svih vremena.

Njihova priča traje već više od jednog veka, obećežje su mnogih supkultura i poseduju vanvremenski stil.

Svi smo „furali“ Starke, ili barem neku od mnogobrojnih kopija, ali malo ko zna celu priču koja se krije iza kultnih patika.

Priča o ovim slavnim patikama datira iz 1908. godine kada je Markis Mils počeo da proizvodi cipele, koje su, za razliku od ostalih u tom periodu, sadržale veliki postotak gume.

Na taj način je stvorena Converse Rubber Shoe kompanija, dok je Converse All Star zaživeo 1917.

Tada su napravljene patike vrlo jednostavnog dizajna od platna i gume, onakve kakve ih znamo i danas.

Konversice i košarka

Onda kada se patike nisu nosile svakodnevno već su isključivo bile namenjene sportistima, All Star je nastao kao kompanija koja se specijalizovala za proizvodnju sportske obuće namenjene košarkašima.

Udobnost i funkcionalnost novonastalih jednostavnih patika bile su bez premca i to je ujedno prva masovno proizvođena sportska obuća u Severnoj Americi.

U početku prodaja je bila solidna, ali ne nešto posebno velika. To će se drastično promeniti 1921, kada se Čarls H. Tejlor, poznatiji kao Čak Tejlor, pridružio Konversovom timu prodaje.

Pored toga što je igrao košarku za klub Akron Firestones, Čak Tejlor je putovao širom Amerike držeći školu košarke srednjoškolcima.

Na taj način ne samo što je predstavljao i upućivao mlade u osnove relativno skorašnjeg sporta, već je i promovisao i reklamirao novi tip patika.

Možemo reći da su se starke i košarka istovremeno razvijale i dobijale na popularnosti.

U tom istom periodu starke su već nosili gotovo svi poznati košarkaši čime Converse patike postaju praktično sinonim za košarku.

Zbog doprinosa koji je Čak Tejlor pružio njihovoj kampanji, All Star kompanija je 1932. napravila ne tako značajnu, ali krucijalnu promenu na svom klasičnom dizajnu patika, dodavši njegovo ime na ušivenoj etiketi proizvoda.

Time je rođen Chuck Taylor All Star !

Sledeći značajan datum za Chuck Taylor All Star je 1936. kada je Čak Tejlor dizajnirao bele, duboke starke sa plavim i crvenim elementima američke zastave za učešće košarkaškog tima na Olimpijskim igrama.

Ovaj model starki postao je simbol patriotizma u Americi tokom Drugog svetskog rata, a sam Čak Tejlor je pružao moralnu podršku američkim vojnim trupama, radeći ono što najbolje zna da radi, trenirajući ih košarku.

Nakon rata, dva suparnička udruženja košarkaša, Američka košarkaška asocijacija (BAA) i Nacionalna košarkaška liga (NBL), ujedinila su se u jedno pod nazivom Nacionalna košarkaška asocijacija, ili skraćeno NBA, a Converse Chuck Taylor All Star u svojoj beloj ili crnoj varijanti postao je zaštitni znak svih profesionalnih košarkaša.

Par starki postao je must have svim srednjoškolcima i studentima koji su košarku shvatali ozbiljno.

Na svojoj uzlaznoj putanji sveopšte popularnosti, 1957. godine Converse je predstavio oksfordke, odnosno plitke starke.

Ovaj tip patika postao je dostupan u raznim bojama čime dobija ogromnu popularnost među širom populacijom i svim onima koji su preferirali opušteni, tzv. casual stil.

Starke su nastavile da dominiraju tokom šezdesetih godina dvadesetog veka.

Converse je stajao na samom vrhu američkog tržišta držeći devedeset posto ukupne proizvodnje sportske obuće.

Nešto kasnije, tačnije 1968. godine Čak Tejlor biva imenovan ambasadorom košarke i dobija počasno mesto u Košarkaškoj Kući slavnih (Hall of Fame), ostajući i dalje nezvanični, ali zato ne manje važan ambasador starki.

Međutim, već naredne godine on umire, a nakon toga Converse se suočava s novim konkurentima i polako gubi svoju dominaciju.

New wave sportske obuće

Sedamdesetih godina kompanije poput Najka (Nike) predstavljaju inovativne tehnologije u proizvodnji patika.

Pažnja publike privučena je inovacijama i novim, futurističkim dizajnom koji nagoveštava buduće doba, eru procvata tehnologije koja će iz korena promeniti ljudski život.

Mnogi košarkaši se odlučuju za par novih, moćnih najki umesto starih, dobrih starki.

Umesto da se nadmeće s Najkom i novim talasom sportske obuće, Converse se odlučuje za drugu varijantu; okreće leđa sportskom tržištu i usmerava se ka modnoj industriji.

Otuda se plasiraju novi modeli s raznoraznim bojama, printovima i šarama.

Pristupačna cena i široki izbor šarenolikih modela doprinosi povećanju prodaje i starke se osamdesetih i devedesetih godina infiltriraju u različite subkulture.

Usled svog jednostavnog dizajna postaju omiljene među mnogim velikim imenima muzičke industrije, pogotovo među pankerima.

Nezaobilazan su modni detalj grupa kao što su The Ramones i The Sex Pistols, a devedesetih Nirvane.

Postajući sastavni deo imidža kako hiphopera tako i rokera, konversice na muzičkoj sceni dobijaju isti značaj koji su nekada imale u košarci.

Kao nezvanični simbol muzičara one automatski postaju zaštitni znak umetnika i ljudi kreativnog duha uopšte.

Takođe, starke prisvajaju pripadnici alternativne, andergraund kulture koji su protiv tekovina masovne kulture. Na taj način starke postaju znak protesta i simbol buntovništva.

Međutim, i pored svoje planetarne popularnosti, kompanija je 2003. godine završila u stečaju. Svi su se tada zabrinuli za sudbinu ovog istorijskog brenda.

Ali upravo zbog svoje bogate istorije, zapravo jedinstvene u toj sferi, Converse nikako nije mogao da nestane.

Kompaniju je iste godine kada je bankrotirala kupio konkuretski Nike, koji je tokom sledeće decenije, sa novim modelima i marketingom koji se bazirao na bogatom nasleđu brenda, uspeo da opet lansira starke među najprodavanijom obućom širom sveta.

Samo od Converse patika, njihova zarada 2012. godine iznosila je 450 miliona američkih dolara, što će reći da se te godine u proseku jedan par starki prodavao na svakih 43 sekundi.

Šta ove patike čini kultnim?

Pored toga što su ih nosile mnoge poznate ličnosti, poput Elvisa Prislija, Džordža Harisona, Kurta Kobejna, starke su se pojavile čak 648 puta na filmskom platnu.

Jedan od prvih filmova gde su starke sveprisutne je i Brilijantin (The Grease).

Bogata istorija brenda, njihov značaj u raznim supkulturama, vanvremenska popularnost među poznatim ličnostima, krajnje jednostavan dizajn, specifična individualnost; sve su to atributi usled kojih su starke postale kultne.